Vở cải lương kinh điển “Thái hậu Dương Vân Nga” của đạo diễn Hoa Hạ do sân khấu Lê Hoàng thực hiện đã gây ấn tượng mạnh tại Liên hoan Cải lương toàn quốc 2018
Cách đây không lâu, đạo diễn – NSUT Hoa Hạ và nghệ sĩ Kim Ngân ra mắt dự án tái dựng vở Thái hậu Dương Vân Nga. Vở mới có sự tham gia của nghệ sĩ Phượng Loan, Lê Tứ, Kim Ngân, Đại Nghĩa, Quỳnh Hương, Điền Trung, Thanh Thảo, Gia Bảo… cùng hai ca sĩ Phương Thanh và Quốc Đại. Dự án nhằm kỷ niệm 100 năm ra đời của bộ môn cải lương.
Đạo diễn – NSUT Hoa Hạ
Với phiên bản mới, đạo diễn Hoa Hạ phân tích rất kỹ yếu tố dẫn đến sự chia rẽ nội bộ nhà Đinh. Đó là lòng ganh ghét, đố kỵ của một số quan lại trong triều đối với người cầm quân tài ba – Thập đạo Tướng quân Lê Hoàn. Nhân vật Đinh Điền vì lòng đố kỵ với Thập đạo Tướng quân Lê Hoàn mà xui cháu mình là công tử Đinh Lăng bắt cóc ấu chúa, để thúc ép Thái hậu chấp thuận việc trao quyền lại cho họ Đinh, chứ không để Lê Hoàn nắm giữ. Chính sự ganh ghét, ích kỷ, bè phái, lợi ích nhóm đã dẫn đến triều đình rạn nứt khiến nhà Đinh đứng trước nguy cơ mất nước.
Đạo diễn – NSUT Hoa Hạ trả lời phỏng vấn báo chí
“Tôi không bị áp lực gì khi tái dựng Thái hậu Dương Vân Nga lần này, vì tôi dựng lại theo cách của tôi. Bởi tôi chắc mình không thể làm lại theo bản dựng vở diễn cũ mà hay được như vậy. Tôi cũng nói với các bạn nghệ sĩ tham gia vở diễn của mình rằng lần này các bạn không có gì phải áp lực hết. Các bạn hãy xem thành công của những nghệ sĩ tiền bối ở vở diễn trước kia như một giá trị để mình ngưỡng mộ thôi, bởi không ai diễn lại giống hệt như họ mà hay bằng họ được. Bản thân các bạn hãy vào vai diễn, vở diễn bằng những cái gì của mình, bằng sức mình chứ không lặp lại cái bóng của tiền bối”, đạo diễn Hoa Hạ, người bỏ công nghiên cứu và đầu tư cho việc tái dựng vở diễn chia sẻ.
Nói thêm về những nét đổi mới, sáng tạo cho vở diễn nghệ sĩ Hoa Hạ bộc bạch thêm: “Riêng tôi, ở bản dựng của mình, tôi sẽ tập trung nhiều hơn vào hai nhân vật Nguyễn Bậc, Đinh Điền so với bản dựng cũ để làm họ khác hơn, sâu hơn, để họ giãi bày nội tâm nhiều hơn và để lý giải về nỗi đau của những bậc trung thần trung quân ái quốc. Kịch tính cũng sẽ xuất hiện ngay từ đầu vở”.
NS Kim Ngân
Bên cạnh kịch bản và cách dựng đầy hơi thở hiện đại nhưng vẫn tiếp nối hồn thiên của phiên bản trước, Dương Vân Nga lần này đánh dấu một bước ngoặc khi có sự tham gia của nghệ sĩ Kim Ngân, con gái nghệ sĩ Kim Ngọc và cũng là người từng “sống chết” với vở này. Nghệ sĩ Kim Ngân từng theo mẹ diễn tấu hài, rồi được bà gửi sang đoàn ca múa nhạc Hương Miền Nam học nghề. Sau này lập gia đình, Kim Ngân chuyển sang kinh doanh, ít biểu diễn. Gần đây, chị trở lại làng sân khấu và ấp ủ tái dựng các vở cải lương kinh điển.
NS Kim Ngân và dì ruột
Cả hai bắt tay cùng làm vở Thái hậu Dương Vân Nga với tổng kinh phí là 800 triệu đồng. Hoa Hạ chia sẻ nếu bán hết số vé ở hai đêm tại nhà hát, tiền thu tối đa cũng chỉ 600 triệu đồng. Tuy nhiên nhờ trời thương, người không phụ lòng kẻ có công với hai đêm công diễn đầu tiên vở Thái hậu Dương Vân Nga đã thu hút được hơn 2.000 lượt khán giả đến xem, hàng trăm bài viết ủng hộ của các cơ quan thông tấn báo chí như một sức mạnh khích lệ tinh thần cho cả ê kip. Đặc biệt, sau tiếng vang ấy vở diễn liên tục được xuất hiện trước công chúng, mới đây nhất chính là việc tham dự Liên hoan Cải lương toàn quốc 2018.
Thái hậu Dương Vân Nga tham dự Liên hoan Cải lương toàn quốc 2018
Theo đánh giá của các chuyên gia, hội đồng nghệ thuật và các cơ quan tuyền thông, với liên hoan lần này đáng chú ý nhất chính là những đơn vị nghệ thuật xã hội hóa tham dự, người trong nghề chú ý đến vở Rạng ngọc Côn Sơn của NSƯT Kim Tử Long, Hồn của đá của Công ty TNHH Nguyễn Vĩnh Lộc và đặc biệt nhất chính là Thái hậu Dương Vân Nga của Sân khấu Lê Hoàng.
“Thái hậu Dương Vân Nga” của đạo diễn Hoa Hạ gây ấn tượng mạnh tại Liên hoan Cải lương toàn quốc 2018
Tham dự liên hoan lần này, ê kip của Thái hậu Dương Vân Nga có sự thay đổi: NSƯT Trường Sơn sẽ diễn vai Đinh Điền thay Đại Nghĩa. Diễn xuất rất ấn tượng và xúc động ở cảnh 2 tranh luận với Thái Hậu giữ ngôi cho nhà Đinh. Nghệ sĩ lão thành dày dạn kinh nghiệm được đánh giá rất cao.
NSUT Lê Tứ vào vai Lê Hoàn diễn hay, ca ngọt ngào, vũ đạo điêu luyện oai phong toát lên khí thế hào hùng của một dũng tướng được ba quân tôn sùng. NSUT Quỳnh Hương vào vai Cố mẫu ca diễn sâu sắc, những câu vọng cổ vào rất mượt mà. Cặp diễn viên trẻ Điền Trung vai Phạm Cự Lượng và Thanh Thảo vai Tú Quyên rất thanh xuân và sáng sân khấu, ca diễn rất duyên, giữ được chất thơ, chất trữ tình làm cho vở nhẹ nhàng và lãng mạn hơn.
Đặc biệt, phần trình diễn của Kim Ngân đài từ rất tốt, nhấn trọng âm rõ từng lời. Từ trước tới giờ vở Thái Hâu của anh Hoa Phượng chưa có ai diễn suốt 4 cảnh, Kim Ngân là người đầu tiên. Giọng ca khỏe ngọt ngào toát lên được thần thái của Dương Vân Nga. Kim Ngân trong vai Thái Hậu trong màn trao Long Bào rất xuất thần đem lại nhiều tràng pháo tay tán thưởng của khán giả. Những lớp diễn khó đều hoàn thành tốt với 4 cảnh:
Cảnh 1 thiết triều hỏi ý kiến bá quan về chuyện giao nộp long bào và cùng ý với Lê Hoàng không bao giờ dâng nạp.
Cảnh 2 độc diễn cảnh ấu chúa bị bắt cóc với Đinh Điền rất xúc động. Cảnh này có đoạn quên tình riêng con mình để lo cho thần dân đang bị kẻ thù vây khốn xua quân đi chống giặc
Cảnh 3 là màn hay nhất với cố mẫu và đọc thoại với gươm giáo tính dân tộc giữ chủ quyền dâng cao.
Cảnh 4 rất tâm trạng xúc động khi trao long bào lại cho Lê Hoàn lên ngôi để thống lãnh ba quân chống giặc ngoại xâm.
Ngoài ra, gây ấn tượng không kém chính là lớp diễn bắt tên giặc Tống (nghệ sĩ Minh Hòa) giữa triều đình của Đinh Cử (Ca sĩ Quốc Đại). Nghệ sĩ Tiến Phước vai Phạm Quốc Công; nghệ sĩ Hoàng Đăng Khoa vai Định Quốc Công cùng Phạm Cự Lượng ( nghệ sĩ Điền Trung) là một lớp diễn vũ đạo và bộ tuồng rất hay. Nghệ sĩ Công Minh trong vai Đại Sư rất đĩnh đạc và nghiêm minh. Các nghệ sĩ trẻ Cao Mỹ Châu vai Nhũ mẩu, NS Phú Hậu vai Ông Nguyễn, NS Chấn Cường và vai Ông Trần đều hoàn thành vai diễn rất có triển vọng. Riêng ca sĩ Phương Thanh đã làm nức lòng người xem khi ca ngọt ngào các bài bản khó như Xang Xừ Líu và Xàng Xê. Quốc Đại biểu ca cổ tốt và diễn võ thuật rất bắt mắt.
NSUT Trường Sơn
NSND Nguyễn Quang Vinh, quyền Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn, cho biết: “Liên hoan như một cuộc diễu binh để nhìn và đánh giá lại một quá trình hoạt động của các đơn vị nghệ thuật, từ đó đưa ra những phương hướng, biện pháp, để giúp hoạt động nghệ thuật của mỗi đơn vị được tốt hơn. Tôi mong muốn liên hoan là một sân chơi cải lương bổ ích của anh em nghệ sĩ sân khấu, là cơ hội để các nghệ sĩ được giao lưu, trao đổi học hỏi kinh nghiệm, đàm đạo cùng các chuyên gia”. Ông cũng nhấn mạnh, đối với việc chấm điểm hội đồng chuyên môn sẽ chấm một cách đầy công tâm, bình đẳng, không phân biệt giữa các đoàn nhà nước và xã hội hóa.
Sau khi tham dự Liên hoan Cải lương toàn quốc 2018 vở diễn Thái hậu Dương Vân Nga cũng có thêm những kế hoạch chuẩn bị công diễn rộng rãi trên cả nước nhằm tái hiện lại dự án nghệ thuật đậm chất văn hóa truyền thống này. Hiện tại, có trên 6 lời đề nghị của các tỉnh thành như Bạc Liêu, Kiên Giang, Đà Nẵng… mời ê kip Thái hậu Dương Vân Nga về công diễn. Tuy nhiên, hiện tại các bên vẫn đang vận động thêm kinh phí nhằm hỗ trợ tối đa ê kip để có những xuất diễn chất lượng nhất để gửi đến các khán giả gần xa. Đặc biệt hơn, Kim Ngân, con gái cố nghệ sĩ Kim Ngọc cũng vừa chia sẻ một tin vui, Đại sứ quán Hàn Quốc cũng đã có lời mời và mong muốn đưa vở Thái hậu Dương Vân Nga lưu diễn tại quốc gia này với một hình thức giao lưu văn hóa độc đáo, mang đậm tính nghệ thuật Việt Nam.
Minh Minh