Năm 2016 chưa thật sự ấn tượng, nhưng có thể xem là năm bản lề cho điện ảnh Việt Nam với việc số phim chiếu rạp tăng lên đáng kể.
Lượng tỉ lệ nghịch với chất
Điểm đáng chú ý nhất của năm nay là mật độ ra phim dày đặc. Có thời điểm tuần nào cũng có phim Việt, thậm chí tuần trước có đến hai phim điện ảnh Việt cùng ra rạp là Vệ Sĩ, Tiểu Thư Và Thằng Khờ và Cho Em Gần Anh Thêm Chút Nữa. Tuy nhiên phim nhiều nhưng chất lượng chẳng bao nhiêu, có những phim đến rồi đi nhanh như gió chẳng mấy ai biết như Liên Minh Huyền Thoại, Điệp Vụ Chân Dài hay Tik Tak Anh Yêu Em. Một số phim khác thì chủ yếu gây chú ý trên mặt báo do những scandal bên lề như Mặt Nạ Máu, Găng Tay Đỏ, v.v…
Sự chững lại của phim Việt trong năm nay bắt đầu ngay từ mùa Tết Nguyên Đán, vốn là “thời điểm vàng” của phim nội. Nhiều phim hài ra mắt cùng lúc nhưng chất lượng từ trung bình đến kém đã không thể cạnh tranh lại những bom tấn từ ngoại quốc như Mỹ Nhân Ngư, Deadpool. Kẻ chiến thắng ở mùa Tết trong hạng mục phim nội là Tía Tui Là Cao Thủ (50 tỉ) dù vô cùng kém cỏi. Siêu Trộm của Hàm Trần dù chất lượng tốt nhưng đề tài lạ, không có ngôi sao nên ngậm ngùi rút lui. Chỉ có Em Là Bà Nội Của Anh (công chiếu từ cuối năm 2015) nhờ dịp Tết mà hoàn thành kỉ lục phim Việt có doanh thu cao nhất (hơn 100 tỉ).
Hiện tại, năm nay phim Việt chưa có tác phẩm nào cán mốc 80 tỉ. Đây có thể xem là bước lùi lớn so với năm 2015, nhất là khi số rạp chiếu lại tăng lên. Nhiều tác phẩm được nhà đầu tư đặt kỳ vọng doanh thu cao đều thất bại tại phòng vé. Điển hình là Truy Sát, quả bom của Trương Ngọc Ánh và đạo diễn Cường Ngô đã bất ngờ “ngã ngựa” đau đớn dù được đầu tư khá khủng. Phim chưa chiếu được bao lâu đã phải chạy các chương trình khuyến mãi đồng giá để gỡ gạc doanh thu. Truy Sát chính là một cái tên “đáng nhớ” của điện ảnh Việt năm nay vì đã chứng minh sự thật dàn mỹ nam hành động đẹp mắt cùng hiệu ứng 4Dx không thể cứu được một kịch bản “thiếu muối”.
Sau đó là Bao Giờ Có Yêu Nhau, bộ phim đánh dấu sự trở lại của Minh Hằng trong một vai chính điện ảnh sau 5 năm. Cô mang đến màn diễn xuất khá thuyết phục trong vai hai chị em sinh đôi phức tạp về tâm lý. Tuy nhiên vì đề tài mạo hiểm (luân hồi, liêu trai) ở Việt Nam cộng với nhịp phim được dựng không đều mà hiệu ứng khán giả không cao như mong đợi.
Đáng tiếc nhất là Fan Cuồng của bộ đôi ăn khách Charlie Nguyễn – Thái Hòa. Tác phẩm tròn trịa nhưng chủ đề rock khó tiếp cận cùng câu chuyện hơi nghiêm túc đã khiến khán giả “ruột” của Thái Hòa cảm thấy không thỏa mãn. Theo tin hành lang, cuối cùng phim lỗ lớn và là một cú ngã đau cho ê-kíp sản xuất.
Ngoài ra, phim kinh dị đầu tay của đạo diễn Việt Kiều Derek Nguyễn – Cô Hầu Gái – có kinh phí lớn, chất lượng tốt nhưng cũng không tạo được tiếng vang phòng vé. Nếu Vệ Sĩ Sài Gòn tiếp tục thất bại trong thời gian tới, năm nay quả là không may với những dự án “bom tấn”.
Taxi Em Tên Gì, Bệnh Viện Ma, Gái Già Lắm Chiêu, Lật Mặt 2: Phim Trường, Sài Gòn, Anh Yêu Em và 4 Năm, 2 Chàng, 1 Tình Yêu may mắn rơi vào nhóm có lời. Trong đó, Bệnh Viện Ma và Taxi Em Tên Gì hút khách nhờ sức ảnh hưởng của Trấn Thành và Trường Giang, còn các phim còn lại tròn trịa nhưng chất lượng chỉ ở mức khá. Những tác phẩm này không quá đình đám tại phòng vé, mà có lời chủ yếu nhờ nhà sản xuất khéo vun vén kinh phí sản xuất thấp.
Những điểm sáng hiếm hoi
Thành công nhất về cả doanh thu lẫn sự quan tâm từ công chúng có lẽ chỉ mỗi mình Tấm Cám – Chuyện Chưa Kể. Bộ phim cổ tích, giả tưởng, thần thoại này của Ngô Thanh Vân thực sự đã thao túng sự chú ý của công chúng từ trên mạng xã hội đến rạp chiếu. Nếu bỏ qua hết những lùm xùm thì Tấm Cám rất xứng đáng có được thành công vì sự chỉn chu và “có tâm” của ekip sản xuất. Những lời “có cánh” dành cho sự liều lĩnh cũng như bản lĩnh của Ngô Thanh Vân, sự tiến bộ vượt bậc của kĩ xảo thuần Việt là hoàn toàn có cơ sở. Nếu từ đây đến cuối năm không có một sự bứt phá thuyết phục nào thì chắc chắn Tấm Cám sẽ là phim Việt “vẹn toàn” nhất.
Có lịch chiếu thuận lợi vào dịp Quốc khánh cùng nội dung nhân văn, phim Nắng bất ngờ trở thành đối thủ trên đường đua doanh thu với Tấm Cám. Sự lột xác của Thu Trang trong vai người mẹ thiểu năng cùng diễn xuất tuyệt vời của bé Kim Thư là điểm nhấn của tác phẩm này. Tuy nhiên, kịch bản lẫn cách dàn dựng của Nắng còn nhiều lỗ hổng. Tác phẩm chưa thật sự mang phong cách điện ảnh tròn trịa.
2016 – Năm bản lề của thế hệ đạo diễn mới
Trong một năm mà các tên tuổi gạo cội như Charlie Nguyễn, Hàm Trần, Cường Ngô hay Dustin Nguyễn không gây được tiếng vang, nhiều đạo diễn khác có màn ra mắt ấn tượng. Đặc biệt là làn gió mới đến từ các nhà làm phim nữ – hai bóng hồng đều tên Vân. Bên cạnh một Ngô Thanh Vân đã quá đình đám, Luk Vân cũng sở hữu thành tích đáng nể. Sinh năm 1990, cô còn rất trẻ nhưng đã sở hữu loạt phim “triệu view” trên Youtube. Luk Vân tiếp tục phát huy thế mạnh của mình với phim ngôn tình 4 Năm, 2 Chàng, 1 Tình Yêu khá ấn tượng. Tác phẩm này rất “được lòng” giới học trò, sau một thời gian dài khô hạn những bộ phim về tình yêu học đường.
Một đạo diễn đáng chú ý khác là đạo diễn Văn Công Viễn của Cho Em Gần Anh Thêm Chút Nữa. Được mệnh danh là “phù thủy sitcom” với nhiều kinh nghiệm trong mảng truyền hình, Văn Công Viễn chào sân điện ảnh với phim lãng mạn có sự tham gia của Đình Hiếu và Jun Vũ. Tác phẩm không thật hoàn hảo nhưng là câu chuyện tình yêu nhẹ nhàng và hợp thị hiếu khán giả trẻ. Ngoài ra, một số cái tên như Bảo Nhân, Nam Cito (Gái Già Lắm Chiêu) hay La Quốc Hùng, Huỳnh Lập, Lý Minh Thắng (Sài Gòn, Anh Yêu Em) cũng cho thấy tiềm năng phát triển trong tương lai.